Oliy ta’limda akademik jarayonlar va ma’naviy qadriyatlarni rivojlantirish
Abstract
Oliy ta’lim tizimidagi o‘zgarishlar nafaqat uning strukturasida, balki talabalarning shaxsiy va ma’naviy rivojlanishiga ham katta e’tibor qaratmoqda. Akademik yetakchilik orqali talabalar tanqidiy fikrlash, muammolarni mustaqil hal qilish, va intellektual mas’uliyatni o‘z zimmasiga olish kabi muhim qobiliyatlarni rivojlantiradi. O‘zbekistondagi universitetlar faqat bilim berish bilan cheklanmay, talabalarning innovatsion fikrlashi, tadqiqotchilik qobiliyatlarini ham rivojlantirishga yo‘naltirilgan turli dastur va tashabbuslarni joriy etmoqda. Buni amalga oshirish uchun fanlar integratsiyasi, talabalarning tadqiqot faoliyatini qo‘llab-quvvatlash, va ularning shaxsiy loyihalariga e’tibor qaratilmoqda.
Shu bilan birga, oliy ta’lim jarayoniga ma’naviy qadriyatlarni integratsiya qilish masalasi ham muhim o‘rin tutmoqda. Ma’naviy tarbiya faqat diniy doirada qolmasdan, keng ma’nodagi axloqiy va ijtimoiy me’yorlarni o‘ziga oladi. Bu qadriyatlar talabalarda mas’uliyat, halollik, insoniylik kabi xislatlarni shakllantirishga qaratilgan. Oliy ta’lim muassasalari, jumladan, islomiy ta’lim muassasalari, talabalarga ma’naviy qadriyatlar va bilimlar o‘rtasidagi uyg‘unlikni o‘rgatishga harakat qilmoqda. Masalan, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi talabalarning ham ma’naviy, ham intellektual rivojlanishi uchun sharoit yaratishga alohida e’tibor bermoqda. Bu orqali jamiyatga nafaqat bilimli, balki yuksak axloqiy me’yorlarga ega bo‘lgan mutaxassislar yetishtirish maqsad qilib olingan.
Shu bilan birga, akademik yetakchilik va ma’naviy qadriyatlarni uyg‘unlashtirish jarayonida ma’lum muammolar ham yuzaga keladi. Jumladan, ma’naviy qadriyatlarni ta’limga to‘g‘ri integratsiya qilish va ularning akademik bilimlarni soya ostida qoldirmasligini ta’minlash kerak. Bundan tashqari, zamonaviy tez o‘zgaruvchan dunyoda ma’naviy qadriyatlarning aktualligi va zamonga mosligini ta’minlash muhim vazifa hisoblanadi. Bu muammolarga qaramasdan, hukumatning oliy ta’lim islohotlariga bo‘lgan e’tibori va ta’lim muassasalarining bu jarayondagi faol ishtiroki O‘zbekistonning ta’lim tizimini yanada mustahkamlaydi.
Shu bilan birga, xalqaro tajribalarni o‘rganish orqali ta’lim tizimi rivojlanmoqda. Xalqaro hamkorlar bilan hamkorlik qilish, zamonaviy yondashuvlar va ilg‘or tajribalarni jalb qilish oliy ta’lim tizimini global standartlarga moslashtirishda muhim qadam hisoblanadi. Ammo bu jarayonda O‘zbekiston o‘zining madaniy va ma’naviy merosini ham saqlab qolishga harakat qilmoqda. Bu esa yoshlarning intellektual va ma’naviy jihatdan ham mustahkam shaxslar bo‘lib yetishishiga xizmat qiladi.
