Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtirish hajmini modellashtirish va prognozlashda ARIMA modelidan foydalanish imkoniyatlari

Qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini yetishtirish hajmini modellashtirish va prognozlashda ARIMA modelidan foydalanish imkoniyatlari

Authors

  • Toshbolta Kenjayev
  • Baxtiyor Turayev

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15161754

Keywords:

qishloq xo‘jaligi, sabzavotchilik, vaqtli qatorlar, prognozlash, ARIMA modeli, kengaytirilgan Dikkey-Fyuller testi.

Abstract

Ushbu maqolada Surxondaryo viloyati qishloq xo‘jaligida sabzavot yetishtirishni prognozlashda ARIMA
modelidan foydalanish imkoniyatlari tahlil etilgan. Vaqtli qator statsionarligi kengaytirilgan Dikkey-Fyuller testi yordamida
tekshirilib, integratsiyalashgan avtoregressiya va sirg`aluvchi o‘rtacha modeli qurilgan. Natijada ARIMA(0,2,1) modeli
ushbu turdagi modellarga qo‘yiladigan barcha talablarga javob berishi aniqlangan va modeldan foydalanib, 2029 yilgacha
hudud qishloq xo‘jaligida sabzavot yetishtirish hajmi prognoz qilingan.

Author Biographies

Toshbolta Kenjayev

Denov Tadbirkorlik va pedagogika
instituti mustaqil tadqiqotchisi

Baxtiyor Turayev

Termiz Iqtisodiyot va servis universiteti

Published

2024-12-07
Loading...